نيکلسون

نيکلسون مي گويد: «بني اميه طغيان گر بودند و قوانين اسلامي را ناديده انگاشتند.مسلمين را خوار نمودند وصاحبان اصلي حکومت راکشتند. بنابراين ، تاريخ از روي انصاف حکم مي کند که خون حسين (ع) به گردن بني اميه است .»
نيکلسون در جايي ديگر حادثه کربلا را موجب اتحاد مي داند و تأثير آن را در ايران ذکر مي کند.
«حادثه کربلا مايه پشيماني و تأسف امويان شد زيرا اين واقعه شيعيان را متحدکرد و براي انتقام حسين هم صدا شدند و صداي آن ها در همه جا و مخصوصاً نزد ايرانيان که مي خواستند از نفوذ عرب آزاد شوند، انعکاس يافت .»

پرچم دين چون به جا ماند از فداکاري او                    تا قيامت پرچشمش را دست حق بر پا کند
ابتدا قانون آزادي نويسد در جهان                             بعد از آن با خود هفتاد و دو تن امضاء کند

«آستانه پرست »

 فرانسيسکو ـ گابريلي 
استاد دانشگاه رم معتقد است که قيام حسين موجب گسترش شيعه در ايران ،عراق و آفريقا شد و امام جزييات حوادث عاشورا را مي دانست :
«حسين (ع) در حال عادي از سرنوشت خود اطلاع نداشت اما همين که در صدد مي آمد به سرنوشت خود فکر کند تمام وقايع سرزمين کربلا را نه فقط بطور کلي بلکه به طور جزيي مي ديد... انعقاد مجالس تذکر براي حسين (ع) از طرف شيعيان در قرن چهارم هجري متداول شد در اين قرن طوري مذهب شيعه وسعت بهم رسانيد که نه فقط در ايران و عراق توسعه يافت بلکه تا آفريقاي شرقي هم رفت و ايرانياني که از ايران به آفريقاي شرقي مهاجرت کردند آن مذهب را با خود بردند و مساجدي در سرزمين سومالي و کنيا ساخته شد... مذهب شيعه دوازده امامي در قرن چهارم تا قاره آفريقا و تا ماداگاسکار رفت ... .»
گابريلي ، سلطه آل بويه و توسعه شيعه را نتيجه تبليغات و بزرگداشت روز دهم محرم سال (61) عاشورا ذکر نموده است .

 گيبون 
گيبون مورخ انگليسي معتقد است اگر کسي حسين را نشناسد اما حوادث عاشورا را مطالعه کند، هر چند سنگدل هم باشد يک نوع محبت و مهرباني در دلش به حسين (ع) احساس خواهد کرد.
«با آنکه مدتي از واقعه کربلا گذشته و ما هم با صاحب واقعه هم وطن نيستيم ، مع ذلک مشقّات و مشکلاتي را که حضرت حسين (ع) تحمل نموده ، احساسات سنگ دل ترين خواننده را بر مي انگيزد. چندان که يک نوع عطوفت و مهرباني نسبت به آن حضرت در خود مي يابد.»

اوضاع کوفه را در زماني که حضرت امام حسين عازم کوفه بود و مسافري از کوفه به مکه مي رفت ، به امام گفت : دل هاي مردم کوفه با تو هستند اما شمشيرهاي آن ها برخلاف تو.
سرپرسي به مذاکرات طولاني حسين (ع) با عمر بن سعد توجه نموده و نتيجه آن را چنان اعلام مي کند که امام حسين حاضر به تسليم نشد و شجاعت بي نظير بوجود آورد.
«ياران حسيني حاضر شدند که براي دفاع از خود تا آخرين دقيقه حيات با دشمن جنگ کنند. در حقيقت شجاعت و دلاوري که اين عده قليل از خود نشان دادند، به درجه اي بوده که در تمام اين قرون متمادي هر کس آن را شنيد، بي اختيار زبان به تحسين و آفرين گشود».
صاحب اخبار الطوال کسي را که اوضاع کوفه را به امام حسين توضيح داد و گفته است که آنان دل هايشان با تو و شمشيرهايشان بر ضد تو بود. همانا همام بن غالب معروف به فرزدق ثبت کرده است که در منطقه «صفاح » با امام ديدار کرد.